یبوست زمانی ایجاد می شود که بیمار در تخلیه روده بزرگ مشکل دارد و مدفوع او سفت و خشک است. این افراد ممکن است هنگام دفع مدفوع، درد، نفخ و حالت تهوع داشته باشند. شناخت علل یبوست می تواند به درمان این بیماری کمک کند. یبوست می تواند به دلایل زیادی رخ دهد. اگر به هر دلیلی غذا در دستگاه گوارش آهسته حرکت کند، روده بزرگ آب بیشتری دریافت کرده و این امر موجب سفت شدن مدفوع می گردد.
همچنین این شرایط موجب عبور آهسته مدفوع از روده بزرگ می شود. گاهی مسدود شدن روده بزرگ می تواند از علل یبوست باشد. علائم یبوست شامل این موارد است : تعداد کم اجابت مزاج در هفته ( کمتر از سه بار )، مدفوع سفت و خشک، مدفوع کردن دردناک، احساس ناتمامی در مدفوع یا همان دفع ناقص.
علائم خطرناک همراه با یبوست
علل یبوست هر چه که باشد، اگر هر یک از علائم آن با خود مراقبتی و درمان پزشکی و خانگی از بین نرود یا همراه با علائم زیر باشد باید به پزشک مراجعه شود : خونریزی از راست روده، وجود خون در مدفوع، درد در ناحیه شکم، عدم تخلیه نفخ، درد در ناحیه کمر، تب و استفراغ.
علل یبوست و بررسی آنها
علل یبوست متعدد است و ممکن است همزمان بیش از یک علت داشته باشد. طیف وسیعی از از فاکتور ها مانند نوع غذا، نوع دارو، نوع فعالیت و حتی بی اهمیت ترین چیز ها می تواند باعث بروز یا تشدید یبوست گردد. در ادامه لیست کاملی از دلایل یبوست آورده شده است که هر یک از آنها به تنهایی یا برخی از آنها با هم موجب بروز این بیماری می شوند :
حرکت آهسته مدفوع از طریق روده بزرگ، تخلیه تاخیری کولون از اختلالات کف لگن به خصوص در زنان و جراحی کولون، اختلالات عملکردی دستگاه گوارش، مانند سندرم روده تحریک پذیر
برخی داروها و مکمل های غذایی : داروها و مکمل های غذایی که می توانند از علل یبوست باشند عبارتند از :
- آنتی اسیدهایی که حاوی آلومینیوم و کلسیم هستند
- آنتی کولینرژیک ها و ضد اسپاسم
- داروهای ضد تشنج
- مسدود کننده های کانال کلسیم
- دیورتیک ها
- مکمل های آهن
- داروهای مورد استفاده برای درمان بیماری پارکینسون
- داروهای ضد درد مخدر
- برخی از داروهای افسردگی
تغییر زندگی یا تغییر روال روزانه: یبوست زمانی اتفاق می افتد که زندگی یا برنامه روزانه شما تغییر کند. به عنوان مثال، باردار شدن، مسافرت، نادیده گرفتن میل به اجابت مزاج، عوض کردن داروها، تغییر در میزان و حجم غذا.
از دیگر علل یبوست می توان به برخی مشکلات بهداشتی و تغذیه ای اشاره کرد مانند نخوردن فیبر کافی، نوشیدن مایعات کافی یا کم آبی بدن. عدم انجام فعالیت بدنی کافی، بیماری سلیاک، اختلالاتی که بر مغز و ستون فقرات تاثیر می گذارد مانند بیماری پارکینسون، آسیب های نخاعی یا مغزی، شرایطی که بر متابولیسم تاثیر می گذارد مانند دیابت، شرایطی که بر هورمون ها تاثیر می گذارد مانند کم کاری تیروئید، التهاب مرتبط با بیماری دیورتیکولی یا پروکتیت، انسدادهای روده، از جمله انسداد آنورکتال و تومورها، مشکلات آناتومیک دستگاه گوارش از دیگر دلایل یبوست به شمار می روند.
هموروئید و شقاق از علل تشدید یبوست
بیمارانی که به یبوست مزمن مبتلا می شوند معمولا دچار آسیب هایی در ناحیه مقعد می شوند. از جمله این آسیب ها و ناهنجاری ها بروز هموروئید و شقاق است. بدترین نقطه این اتفاق این است که بیماری های مقعدی دفع مدفوع را دچار اختلال می کنند و یبوست را تشدید می نمایند. برای مثال زخم شقاق منجر به بروز اسپاسم و گرفتی عضله مقعد در هنگام دفع می شود. همچنین توده های هموروئید نیز مزاحمی برای دفع مدفوع کامل می باشند. در این مواقع درمان همزمان علت بروز یبوست و بیماری های مقعد ضروری است. اگر بیمار با مراجعه به متخصص جراجی هموروئید و شقاق را درمان نماید لازم است که یبوست را نیز درمان کند که مجدد دچار عود بیماری های مقعد نشود.