بواسیر نوعی بیماری مزمن است که به دلایل مختلف در هر فردی ایجاد می شود.نام دیگر این بیماری، هموروئید می باشد. به طور کلی در اثر متورم شدن و التهاب رگ های خونی اطراف مقعد و انتهای راست روده، یک فرد به بیماری بواسیر مبتلا می گردد.
وقتی فردی به این بیماری مبتلا می شود، رگ های این ناحیه از بدن، آندودرم مقعد به حدی نازک و ملتهب می گردد که با درد و خونریزی همراه است و حتی نشستن نیز برای بیمار سخت می شود. این بیماری از نظر مقدار پیشرفت به سه نوع بواسیر داخلی، خارجی و ترومبوز تقسیم می گردد.
بیماری بواسیر داخلی با چشم قابل مشاهده نیست. در این نوع بیماری فقط رگ های انتهای راست روده داخل مقعد متورم و دچار خونریزی می شوند. در نوع هموروئید خارجی، رگ های اطراف پوست مقعد یا همان خط دندانه ای مقعد دچار التهاب، خونریزی، سوزش و درد می گردند. این نوع از بیماری قابل مشاهده است و درد بیشتری دارد. اما در بواسیر ترومبوزه، خون بیرون آمده در اثر ابتلا به بواسیر خارجی در ناحیه مقعد لخته می گردد و تشکیل توده می دهد. این نوع هموروئید با درد بسیار زیادی همراه است. در مواقع ابتلا به هموروئید ترومبوزه بیمار نمی تواند راحت بنشیند و راه برود و در هنگام دفع مدفوع درد زیادی متحمل می شود.
علل بروز بواسیر چیست؟
هر فردی در هر سن و سال و با هر شرایطی ممکن است به بیماری بواسیر مبتلا گردد. اما زنان باردار و افرادی که بالای 50 سال سن دارند به دلیل شرایط خاص بیشتر به هموروئید مبتلا می شوند.
وقتی رحم زنان باردار بزرگ می شود، به رگ های ناحیه مقعد فشار زیادی وارد می شود و رگ ها متورم می گردند. همچنین تغییرات هورمونی در زنان باردار نیز خطر ابتلا به این بیماری را تشدید می کند. افراد مسن نیز به دلیل تحرک کمتر و اختلالات گوارشی بیشتر به این مشکل دچار می شوند.
از دیگر علل بروز بواسیر می توان به بیماری های اسهال و یبوست مزمن نیز اشاره کرد. نشستن های طولانی مدت، داشتن اضافه وزن، بلند کردن اجسام و وزنه های سنگین نیز می توانند از علل ابتلا به این بیماری باشند. همچنین افرادی که رابطه جنسی مقعدی دارند نیز می توانند به این بیماری مبتلا شوند. البته برخی از افراد نیز به صورت ژنتیکی به این بیماری مبتلا می گردند.
روش های درمان بواسیر
در صورتی که بیمار در ناحیه مقعد بدن خود احساس توده، سوزش و خونریزی دارد باید به پزشک مراجعه کند تا معاینه و تشخیص دقیق بواسیر انجام شود. سپس پزشک با شنیدن شرح حال بیمار و معاینه او میزان پیشرفت بیماری را مشخص می کند. در صورتی که بیماری در مراحل اولیه باشد با استفاده از روش های ساده و خانگی به درمان بواسیر می پردازد. استفاده از کمپرس آب سرد، نشستن در آب گرم برای 15 تا 20 دقیقه و تمیز نگهداشتن مقعد با استفاده از دستمال مرطوب از انواع روش های ساده درمان این بیماری هستند.
در صورت برطرف نشدن علائم بیماری با روش های خانگی پزشک به تجویز داروی قوی، مسکن، شیاف و پماد می پردازد. اما چنانچه که این بیماری پیشرفته و شدید باشد، برای درمان بیمار نیاز به عمل های جراحی و یا لیزر بواسیر است. گفتنی است که بیماران هر چه سریعتر باید به درمان بیماری بواسیر بپردازند زیرا تاخیر در درمان سبب ایجاد عفونت در ناحیه مقعد می شود. عمل جراحی بواسیر یک جراحی سرپایی است که توصیه می شود با لیزر پرتوان انجام شود. روش های دیگر لیزر بواسیر شامل استفاده از فیبر لیزر و یا تابش لیزر کم توان برای کاهش التهاب پاکه بواسیر می باشد.
اقدامات لازم برای پیشگیری از بواسیر
برخی از افراد ممکن است سابقه ابتلا به بواسیر را داشته باشند و یا مستعد مبتلا شدن به این بیماری باشند. این افراد می توانند با رعایت 2 نکته اساسی از ابتلا به بواسیر پیشگیری کنند.
نخستین مورد این است که افراد نباید یبوست اسهال داشته باشند. بنابراین باید از یک رژیم غذایی سالم پیروی نمایند. رژیم غذایی این افراد باید سرشار از مایعات، فیبر و میوه ها باشد. این رژیم غذایی مانع سفت و خشک شدن مدفوع می شود. در صورتی که مدفوع نرم باشد، بیمار در هنگام دفع مدفوع نیازی به زور زدن نخواهد داشت و در نتیجه به رگ ها فشاری وارد نمی شود. ورزش منظم روزانه نیز باعث می شود که حرکات دودی روده تحریک شود و به یبوست مبتلا نشوید. اگر در روز 2 مرتبه دفع مدفوع نرم داشته باشید هرگز به یبوست مزمن مبتلا نمی شوید.
همچنین استفاده از توالت ایرانی یا استفاده از پله توالت فرنگی به دفع مدفوع کامل کمک می کند و از بروز یبوست و بواسیر جلوگیری می کند.
قدم دوم برای پیشگیری از بواسیر فشار نیاوردن به ناحیه مقعد است. این بیماران نباید به مدت طولانی بنشینند. حتی ایستادن طولانی نیز می تواند به مقعد فشار بیاورد. اگر راننده هستید یا شغل شما طوری است که مدت طولانی می نشینید حتما از یک بالش یا رینگ برای نشستن استفاده کنید.
افراد مستعد این بیماری باید از بلند کردن وزنه های سنگین خودداری کنند و از افزایش وزن خود جلوگیری نمایند.